Στις αρχές του 20ού αιώνα, στην πολιτική αναταραχή και την εθνοκάθαρση που ακολούθησε την κατάρρευση και τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1922 και τη διασπορά των ευημερούντων ελληνικών αυτόχθονων πληθυσμών της Μικράς Ασίας που επακολούθησε, ορισμένοι από τους πρόσφυγες κατέφυγαν στην Ολλανδία.
Αυτοί οι εκτοπισμένοι άνθρωποι είχαν τις ίδιες ανάγκες και επιθυμίες, όπως οι πρώτοι Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στην Ολλανδία (περισσότερα…….), ήτοι: να ενωθούν, να διατηρήσουν την ταυτότητά τους και να χτίσουν μια εκκλησία. Όμως οι καιροί ήταν δύσκολοι και η αυξανόμενη απειλή του πολέμου στην Ευρώπη καθυστέρησε την υλοποίηση αυτού του ονείρου.
Αυτό πραγματοποιήθηκε μόνο μετά το τέλος του Β’ παγκόσμιου πολέμου, τον Ιούλιο του 1946, όταν ιδρύθηκε η Ένωση Ελλήνων Ολλανδίας, με έδρα το Ρότερνταμ, το οποίο γρήγορα εξελίχθηκε σε πρώτο λιμάνι του κόσμου.
Κατά την πρώτη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης, η καθηγήτρια Δρ Σοφία Αντωνιάδου από το Πανεπιστήμιο του Leiden, πρότεινε να ανεργερθεί μια εκκλησία, αφού ήταν αδιανόητη η έννοια της ελληνικής κοινότητας χωρίς μια ελληνική ορθόδοξη εκκλησία. Επιπλέον, θα εξυπηρετούνταν και οι πνευματικές ανάγκες των πολλών Ελλήνων και άλλων ορθοδόξων ναυτικών που διέρχονταν από το λιμάνι.
Μετά από πολλά χρόνια προσπαθειών για τη συγκέντρωση κεφαλαίων και μετά τη γενναιόδωρη δωρεά από το Δήμο του Ρότερνταμ, του κατάλληλου οικοπέδου στο τότε ονομαζόμενο Μuseum Boymans van Beuningen Park, έγινε η αρχή για την κατασκευή του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου.
Η εκκλησία, που χτίστηκε σε βυζαντινό βασιλικό ρυθμό και πήρε το όνομά της από τον προστάτη άγιο όλων των ναυτικών, εγκαινιάστηκε στις 29 Ιουνίου 1957. Το έτος εκείνο, στα αρχεία του Προξενείου ήταν 41 Έλληνες εγγεγραμμένοι.
Η Ένωση Ελλήνων Ολλανδίας, πέραν από την εξυπηρέτηση των θρησκευτικών αναγκών της ελληνικής παροικίας χρησίμευσε επίσης ως ένα κομβικό σημείο για την εκπαίδευση των ελληνοπαίδων, με τη δημιουργία του πρώτου μονοθέσιου σχολείου που λειτουργούσε κάθε σαββατοκύριακο μέσα στην εκκλησία από το 1959, καθώς επίσης και τη διατήρηση των παραδόσεων, της ταυτότητας και του πολιτισμού μας.
Στις 20 Σεπτεμβρίου 1961, η Ένωση αγόρασε το τριώροφο κτίριο επί της Van Vollenhovenstraat 18, πολύ κοντά στην εκκλησία στο οποίο στεγάστηκαν τα γραφεία της και παράλληλα χρησίμευε ως κατοικία του εκάστοτε ιερέα. Το ισόγειο λειτουργεί εδώ και μερικές δεκαετίες επίσης ως εντευκτήριο για τα μέλη της Ένωσης και τους λοιπούς ενορίτες.
Το εντευκτήριο μετατράπηκε σε σχολείο την περίοδο 1965-1971, στο οποίο δίδαξε η πρώτη εκπαιδευτικός που αποσπάστηκε από το ελληνικό κράτος κατόπιν αιτήματος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης.
Ένας άλλος σημαντικός στόχος της Ένωσης ήταν η προώθηση καλών σχέσεων και με τις άλλες κοινωνικές ομάδες, με διάφορους τρόπους, όπως π.χ. οργανώνοντας ένα παζάρι για την εκκλησία, μια ετήσια οικουμενική λειτουργία την Κυριακή της Ορθοδοξίας, διάφορες διαλέξεις, μουσικές βραδιές κ.ά., με το highlight της χρονιάς μία ετήσια χοροεσπερίδα στην οποία συμμετείχαν περίπου 500 άτομα από κορυφαίες επιχειρήσεις του Ρότερνταμ.
Η Ένωση από την ίδρυσή της λειτούργησε πάντα με λιγοστά μέλη, χωρίς αυτό, όμως, να επηρεάζει το δυναμισμό της. Έτσι, επί πενηντατρία ολόκληρα χρόνια συντηρούσε τον Ι. Ν. Αγίου Νικολάου, μοναδική ελληνική ορθόδοξη εκκλησία στην Ολλανδία μέχρι το 1987, καθώς και τον ιερέα στον οποίο, μάλιστα, διέθετε και κατοικία.
Όμως επειδή οι εκδηλώσεις που οργανώνονταν για την εξεύρεση οικονομικών πόρων, τα τελευταία χρόνια, δεν είχαν επιτυχία λόγω της οικονομικής κρίσης και οι δωρεές σταμάτησαν να εισρέουν για τον ίδιο λόγο, η Ένωση δεν μπορούσε πια να αντιμετωπίσει τις δαπάνες συντήρησης της εκκλησίας και υποχρεώθηκε να τη μεταβιβάσει στις 26 Νοεμβρίου 2010, με πράξη δωρεάς, στην Ιερά Μητρόπολη Βελγίου και Εξαρχία Κάτω Χωρών και Λουξεμβούργου.
Ας σημειωθεί ότι ο Ι. Ν. Αγίου Νικολάου ανήκε μεν ως ιδιοκτησία στην Ένωση Ελλήνων Ολλανδίας, όμως, θρησκευτικά υπαγόταν πάντα στην Ιερά Μητρόπολη.
————————–
Πηγές πληροφοριών:
1. Χρονικό της Ενώσεως Ελλήνων Ολλανδίας του αείμνηστου Θεόδωρου Ι. Θεοδωρίδη
2. Διάλεξη της αείμνηστης Λίτσας Στρατουδάκη-Παπαδοπούλου στην Αμερικανική Λέσχη Γυναικών